La Source

MORVAN, granieten hart van Bourgogne. De Morvan is een berglandschap tot 902 m hoog. De Yonne en kleinere rivieren ontspringen er. Vanuit het uitzichtpunt 'Panorama du Calvaire', bij Château Chinon heeft u vanaf een hoogte van 600 meter een mooi uitzicht over dit natuurgebied.Parc Naturel Régional du MorvanWater is het hartenbloed ervan. Water voor de forellenvangst of om in te wildwaterkanoën, water voor de stuwen of water als transportmiddel voor boomstammen. Een voortreffelijk vakantiegebied voor actieve kampeerders. LiggingHet Parc Naturel Régional du Morvan ligt 200 km onder Parijs. Het heeft de formele status van een regionaal natuurpark sinds 1970. De oppervlakte bedraagt 173.000 hectares, verdeeld over 64 gemeentes in vier verschillende departementen. De Morvan zelf heeft een lengte van 70 km, NZ en een breedte van 55 km 0 W. Aan de bovenzijde wordt het afgesloten door Avallon, bekende plaats langs de Autoroute du Soleil, aan de zuidzijde door Autun. LandschapAan de noordzijde wordt het de Bas-Morvan genoemd. Het is er niet hoger dan 600 meter en het geheel levert een golvend landschap op met veel bossen, heuvels, singels, wallen en water. Het is een wat wonderlijk landschap, wat Iers als het ware. De zuidzijde, de zogenaamde Haut-Morvan, levert een totaal ander landschap op. Toppen van 800 tot 1000 meter van ruw graniet, uitgestrekte wouden, woeste rivieren, meren en een fantastische wildstand. De Morvan wordt wel het granieten hart van de Bourgogne genoemd. Goed vakantiegebiedDe combinatie van beide 'Morvan's levert een voortreffelijk vakantiegebied op.

Avallon Avallon (slechts 11 km van het huis) ligt in het departement Yonne. De oude stad is schilderachtig gelegen boven het dal van de Cousin. In de middeleeuwen werd de stad van zware vestingwerken voorzien: omwalling, torens en bastions herinneren nog aan die periode. Tour de l'Horloge uit de 15de eeuw.Saint-LazareApsis en absidiolen van deze kerk stammen uit de 11de eeuw, onder het koor bevindt zich een crypte uit vroegchristelijke tijd, restant van een kerk uit de 4de eeuw. De twee portalen in de façade - een derde ging in de 17de eeuw verloren toen de klokkentoren omstortte - zijn fraaie voorbeelden van romaanse beeldhouwkunst uit Bourgondië. Ze zijn echter tijdens de godsdiensttwisten, 16de eeuw, en tijdens de Revolutie zwaar beschadigd.Musée de l'AvallonaisHet kleine museum herbergt een zeer gevarieerde collectie: geologie, prehistorie, Griekse en Romeinse sculpturen, munten en schilderijen, o.a. van Toulouse-Lautrec en Rouault.VEZELAY Vézelay ligt in het departement Yonne regio Bourgogne, op een ca. 300 m hoge heuvel boven de Cure, een zijrivier van de Yonne. In de straten ziet u boekwinkels, antiquairs en kunstgaleries. Basiliek Sainte-MadeleineVézelay is vooral beroemd om de abdijkerk. Deze vormt een hoogtepunt in de Franse Romaanse bouwkunde. Staat op een rots in een diepe vallei. Om er te komen kan men het beste de steile hoofdstraat oplopen. Girard de RousillonStichtte rond het midden van de 9de eeuw, een nonnenklooster dat direct onder de bescherming van de Heilige Stoel geplaatst werd. Toen de Noormannen binnenvielen, bleef het intussen door monniken overgenomen klooster echter niet voor verwoesting gespaard. De monniken vluchtten naar een nabijgelegen heuvel die de naam Vézelay droeg. Ze stichtten daar een nieuwe abdij. Doordat in de 11de eeuw de relieken van de Heilige Maria Magdalena naar Vézelay gebracht werden, maakte het klooster een periode van grote bloei door en werd het een van de belangrijkste tussenstations op de bedevaartroute naar Santiago. De rijke giften maakten het al gauw mogelijk om een bij de relieken passende basiliek te laten verrijzen; haar voltooiing vond plaats in de 12de eeuw. Ramp in 1120 In juli 1120 ging de nieuwbouw in vlammen op en werden meer dan duizend pelgrims onder zijn brandende puinhopen begraven. In 1140 was het schip weder opgebouwd en in 1215 werd het intussen in gotische stijl vormgegeven koor gewijd. Ook de kathedraal van Vézelay had in de volgende eeuwen onder de godsdienstoorlogen en de Franse Revolutie te lijden en moest verwoestingen en plunderingen ondergaan. Dat zij echter ooit een van de grootste kunstwerken in de Romaanse sacrale stijl geweest moet zijn, laat zich ook nu nog in het kerkschip vaststellen. AfmetingenHet kolossale inwendige is met zijn hoogte van 18 meter en zijn lengte van 62 meter een meesterwerk van de Romaanse architectuur. Het tongewelf is met zijn enorme breedte en hoogte in die stroming iets unieks. Omdat men moest vrezen dat de muren mettertijd naar buiten zouden wijken, werden in de vroege 13de eeuw steunberen aan de buitenkant aangebracht die de enorme druk van de gewelven moesten verwerken. Viollet-le-DucDe basiliek is midden 19de eeuw door Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc gerestaureerd. De gebeeldhouwde kapitelen in het Romaanse schip met zijn geblokte gordelbogen en graatgewelven zijn van grote betekenis. Het timpaan boven het centrale portaal is het mooiste voortbrengselen van de Romaanse beeldhouwkunst. De voorgevel van nu stamt uit de 19de eeuw. Onder het koor is een in oorsprong Karolingische crypte, waar de relikwieën van Maria Magdalena worden bewaard. Aansluitend aan de kerk zijn er een kapittelzaal en een deel van de kloostergang. Saint-Père-sous-VézelayAan de voet van de heuvel van Vézelay ligt het dorpje Saint-Père-sous-Vézelay, met de fraaie gotische kerk Notre-Dame uit de 13de–15de eeuw. Er is een regionaal archeologisch museum met vondsten uit de nabijgelegen zgn. Fontaines-Salées, resten van Gallo-Romeinse thermen rond een heiligdom.

WIJNGAARDEN EN GROOTSE WIJNENBewondering voorop bij het proeven van Bourgondië's paradepaardjes: Chablis, Pouilly-sur-Loire, Côte de Nuits, Côte de Beaune, Côte Chalonnaise en Màconnais zijn wijnbouwstreken waar uw zintuigen grip op krijgen na een rondedans in het walsen de glas. Het palet van geur, kleur en smaak lijkt vergeven van de nuances.Waarom is Bourgondië toch zo'n beroemde wijnregio?Bourgondische wijnTotale oppervlakte aan wijngaarden 25.000 ha. 99 officiële Appellations Contrôlées, onderverdeeld in vier categorieën:Regionale of algemene appellations:wijnen die uit geheel Bourgondië komen (Bourgogne, Bourgogne-Aligoté, Bourgogne Passetoutgrain, Crémant de Bourgogne, enz.) Gemeentelijke of dorps-appellations: wijnen die geproduceerd worden binnen de grenzen van het dorp waarvan ze de naam dragen (Chablis, Gevrey-Chambertin, Pommard, Mercurey, enz.)Premier cru appellations:de meeste wijndorpen kennen wel enkele belangrijke wijngaarden, ofwel 'climats', die een consistente hoge kwaliteit en typische karakteristieken opleveren.Deze namen zijn gewoonlijk verbonden met die van het dorp op het etiket (Nuits-Saint-Georges les Caillerets, Beaune-Bressandes, Mercurey CIos-du-Roi, enz.)Grands crus: dit zijn de grote wijnen, zeldzaam, slechts in enkele Bourgondische dorpen aanwezig. Het etiket vermeldt alleen de naam van de wijngaard (Chambertin, Corton, Montrachet, enz.) Een goed glas wijn De wortels van Bourgondië's wijnranken zetten zich vast in een oeroud, geologisch verleden (60 miljoen jaar oude steenlagen). Die grond is zo complex dat de eerste wijngaard een heel andere wijn oplevert, dan een volgende. Het individu wordt in Bourgondië hoog geacht en net zo is het met de druivendrank. Een lange traditie heeft uitgewezen dat bij elke wijn een eigen druif past. Zo wordt de 'chardonnay'-druif met zijn vuursteensmaak voor de Chablis benut, een witte wijn die hartelijk en ongedwongen is. De hoger geklasseerde Chablis Premier en Grands Cru's leveren een smaak op met een snufje gegrilde amandel een hint van honing en de geur van de acacia. Wijn is wijn, zou een Nederlands-nuchtere constatering kunnen zijn, maar in Frankrijk en zeker in Bourgondië is wijn meer dan een gevuld glas. Het proefglas is van zilver. Zoals een oester een parel kan herbergen, zo huisvest de kleine, zilveren 'tas te vin ' zo nu en dan glansrijke wijn. De Bourgondische wijnboer geeft de voorkeur aan zo 'n geribbeld schaaltje boven een glas, omdat in de donkere kelders het zilver veel beter de wijn weerspiegelt. En zo kan het oog keurend de kleur en de spiegel van de wijn vaststellen. De tastevin lijkt op een jakobsschelp zodat zelfs de meest forse neus de vleugels kan spreiden tot dichtbij de wijn. Zo staat geen glasrand de beoordeling van de geur in de weg. Op het eerste oog lijkt de tastevin fraai versierd, maar dit is niet zozeer een decoratie als wel functioneel: door de gleufjes kan de helderheid beter bepaald worden. Een klinkend succes.In de 14e en de 15e eeuw stelden de hertogen van Bourgondië wijnregels op en bewaakten de kwaliteit door de keuze van goede druiven en controleurs. Tegelijk breidden ze het hertogdom uit met nieuwe gebieden (onder andere Holland, Gelre en Luxemburg) die op hun beurt zich de kostelijke wijn lieten smaken. Op slechts vijf procent van het totale Franse wijnbouwgebied werken in Bourgondië 5.000 wijndomeinen aan 99 appellations. Rustend onder een sluier van stof. Hoewel Bourgondië gezegend is met een natuurlijk irrigatiesysteem en het weer er zonnig genoeg is om de wijngaarden trosrijk te maken, houdt moeder natuur halt bij de gistkuip. Vanaf hier wordt de kennis van de wijnboer beproefd. Na een eerste gisting van zes tot twaalf dagen ondergaat de toekomstige wijn een tweede gisting in 'warme' kelders waarna de temperatuur terug wordt gedraaid in ruimtes waarin het druivennat zo'n zes tot vierentwintig maanden rust. In dit proces steekt de wijnboel niet eigenwijs maar doelbewust zijn neus en werken al zijn zintuigen samen om de nog ongebottelde wijn van een zo goed mogelijke start te voorzien. Een wijncultuurDe wijn heeft zijn impact gehad op de architectuur van Bourgondië. Vatenopslag en wijnkelders zijn nog steeds belangrijk. Onder het genot van een glaasje jonge wijn wacht de Bourgondiër geduldig tot de wijn rijp genoeg is om te drinken. En daarom zullen er ook wel zoveel festivals en evenementen zijn - altijd is er wel reden om de kurkentrekker in de fles te draaien en na een korte plop met de flessenhals boven dat royale Bourgondische glas een prima wijn in te schenken. Wijn werkt verbroederend Wie kent niet de legendarische broederschap La Confrérie des Chevaliers du Tastevin waarvan de leden in traditionele kostuums bij een overvloedig banket aanschuiven om te genieten van de 'crème de la crème' van de Bourgondische wijn. Zij dalen neer in de keldertempel van het wijngoed CIos de Vougeot en hun oordeel wordt in de internationale wijnwereld hoog geschat. Veel wijnkenners hebben zich overigens bij zulke genootschappen aangesloten. Want wijn werkt verbroederend.Het land van de disnéeIn de jaarlijkse wijncyclus zijn de 'vendanges' (de druivenoogsten) de gangmaker voor de 'Trois Glorieuses', drie uitbundige dagen vol feesten, proeverijen, veilingen en vrolijk onderhoud. In CIos de Vougeot worden de festijnen op de derde zaterdag van november 'ontkurkt' door de jaarlijkse 'disnée' van de Chevaliers du Tastevin, een eet- en drinkgelag van het soort waarvan legendes zijn gegist. De zondag wordt zakelijk ingevuld met kwaliteitsproeverijen, het prijzen en verkopen van de jaarlijkse oogst in het grandioze hospitaal van Beaune. Onder 15e eeuwse Vlaamse tapijten worden de vaten verhandeld. En op maandag wordt in Meursault 'La Paulée' gevierd. Opnieuw wordt een royaal en zorgvuldig banket gecomponeerd. De kostelijke gerechten gaan gepaard met klassewijnen, omdat elke wijnboer zijn beste flesje voorzet om de collega's te overtroeven. Honderd flessen Meursault gaan als literaire prijs naar de auteur die dat jaar het best over Bourgondië heeft geschreven. Zo zijn de inspiraties voor een volgend boek al bij de prijs inbegrepen!De opsomming kan tot in het oneindige voortgaan, zoveel wijnmarkten (Macon), wijnfeesten (Chablis, Joigny en Champvallon) en andere wijnevenementen (veiling in Nuits-Saint-Georges) zijn er in Bourgondië te beleven. In een elk jaar wisselend wijndorp krijgt Sint Vincent als beschermheilige van de wijnboeren ruimschoots aandacht tijdens een levendige processie, de Saint Vincent Tournante, naar goede Bourgondische traditie gevolgd door twee dagen feesten en drinken!Van Wijngaard tot kelder Bij een vakantie in Bourgondië hoort vanzelfsprekend een bezoek aan een wijnkelder. Maar hoe komt u aan een goed adres? De informatiefolder " De Vignes en Caves " (in het Frans, Engels en Duits) bevat de adressen van 720 wijnboeren, handelaren en coöperatiekelders, waar u in de beste condities wijn kunt proeven en kopen. Ze zijn lid van de kwaliteitsketen "De Vignes en Caves" en bieden de garantie dat u prettig ontvangen wordt, dat u in een ongedwongen sfeer kunt proeven en dat de verkoopsprijzen aangegeven staan.(De folder is verkrijgbaar bij het Comité Régional de Tourisme de Bourgogne en bij alle lokale VVV kantorenVÉZELAY Het bekende bedevaartsoord Vézelay, dat de poort van het prachtige natuurgebied de Morvan vormt, is ook al een oud wijndistrict. Vroeger al werkten de monniken op de wijngaarden op de hellingen van de stad, die gekenmerkt wordt door de beroemde Sainte-Madeleine basiliek. Na de vernietiging door de druifluis fylloxera werden in het tweede deel van de twintigste eeuw weer wijnstokken geplant van met name de druiven Chardonnay en Pinot Noir, maar ook de oeroude Melon de Bourgogne is op kleine schaal teruggekeerd en daarmee levert Vézelay een voor Bourgondië unieke wijn. De druif Melon de Bourgogne is geheel uit zijn gebied van oorsprong verdwenen en maakt nu furore als de druif Muscadet in vooral de Loire. De Melon de Bourgogne uit Vézelay is dan ook nog de enige witte wijn van deze druif, die in Bourgondië te vinden is. AuxerreAuxerre was ooit een beroemd centrum van wijnproductie. Het domein, bekend onder de naam ’Clos de la Chaînette’ en behorend bij het ’Hopital Psychiatrique de l’Yonne, heeft de verstedelijking van Auxerre overleefd. Het bestaat uit drie hectare wijngaarden, waarop de druiven Chardonnay en Pinot Noir worden verbouwd. De wijnen van dit domein hebben een bijzondere kwaliteit. Wijnkenners beoordelen een wijn nog regelmatig met de typering ’Chaînette-achtig’als zij een tanninerijke en naar …. ruikende wijn proeven. In het kleine dorp Vaux is niet zo lang geleden een wijngaard van 17 hectare groot gerestaureerd. Hier leveren de druiven Chardonnay en Pinot Noir uitstekende regionale witte en rode Bourgognes. De wijnen uit Auxerre en Vaux dragen de appellation ’Bourgogne Côtes d’Auxerre’.

Een omweg waard (mooie routes door de Bourgogne)Bourgondië spreekt nog steeds sterk tot de verbeelding van vele Belgen en ook Nederlanders, die er jaarlijks met vakantie gaan of die het gebied tijdens de zomer doorkruisen. Met Bourgondië hebben we een deel van onze geschiedenis gemeen en uit die lang vervlogen periode behielden we vooral goede herinneringen. Zeggen we immers nog steeds niet dat we vaak leven "als een Bourgondiër"? Het herinnert ons aan de geneugten van een schitterend gedekte tafel én een fonkelend glas heerlijke wijn. Waarop dan nog wachten? Bourgondië wenkt, ook voor een tussendoortje of een korte vakantie! En om het u helemaal makkelijk te maken, geven we hier een vijftal tips voor een trip!, een een van Frankrijks meest bekoorlijke "régions". Trips die u zowel op één dag (als u erg gehaast bent) of tijdens een meerdaags verblijf kunt maken en waarbij u in alle vrijheid zelf uw haltes en bezoeken bepaalt. We willen u enkel een leidraad geven. En u heeft natuurlijk de mogelijkheid ook tochten onderling te combineren. Kwestie gewoon kennis te maken met de verrukkelijke levenskunst van de Bourgondiërs. Prettige reis! Route 1 Langs Romaanse en gotische kathedralen van Auxerre naar Mâcon. Auxerre, onze vertrekplaats, situeert zich zowat halverwege tussen Parijs en de hoofdstad van Bourgondië, Dijon. De stad troont boven de rivier de Yonne en verdient beslist een nadere kennismaking. U kunt er gezellig kuieren in de middeleeuws ogende straatjes waar u ongetwijfeld zult genieten van de prachtige vakwerkhuizen. De uurwerktoren vormt een aardige bezienswaardigheid in het centrum, net als de trotse gotische St.-Etienne kathedraal. Vergeet evenmin een bezoek te brengen aan de Germanusabdij, abbaye Saint-Germain, met haar unieke muurschilderingen en crypte. Vanuit Auxerre neemt u de n6, een prachtige, glooiende weg naar het ruim 50 km verder gelegen Vezelay, voor ontelbare pelgrims sinds de middeleeuwen een eind bestemming of een etappeplaats op weg naar Santiago de Compostela. Vézelay heeft een unieke ligging met de Romaanse basiliek St.-Madeleine als kroonstuk op een heuvel, die een prachtig uitzicht biedt op de omringende wijngaarden. Vézelay moet u ondergaan. Het is een absolute aanrader voor wie er spirituele zuurstof wil opslaan. Nauwelijks een 20- tal km verder wenkt het oude Clamecy. Het stadje onderging de laatste jaren een opmerkelijke restauratie en nog is niet alle renoveringsarbeid er beëindigd. Kronkelende steegjes met schitterende herenhuizen, die getuigen van een vergane welstand, verwijzen er naar het rijke verleden van het stadje dat een Nobelprijswinnaar voor de literatuur voortbracht, Romain Rolland, in wiens sporen u er nu nog kunt treden. Maar Clamecy verwierf vooral faam dankzij de houtvlotters? Hier werd het hout, dat van her en der in de Morvan kwam, verzameld en dan verder in samengebonden houtvlotten over het water naar Parijs getransporteerd. Over Varzy, met zijn bezienswaardige gotische St.-Pierrekerk, gaat het naar La Charite-sur-Loire, na een tocht van ruim 50 km. De Notre-Dame kerk geldt hier als een van de juwelen van de Romaanse kunst in Bourgondië. Bovendien wenkt hier een heerlijke wandeling langs de vesten, met een prachtig uitzicht op de Loire,. Goed 20 km verder belandt u in Nevers, de stad die pronkt met een hertogelijk paleis (en een prachtig vernieuwd museum) en ook de plaats waar Bernadette Soubirous, de heilige van Lourdes, haar laatste rustplaats vond in het klooster St.-Gildard, nog steeds een trekpleister voor veel pelgrims. Bezoek en ook de opmerkelijke St.-Cyrkathedraal, met haar twee tegenovergestelde absissen, een Romaans én een gotisch. We volgen nu steeds de Loire, gedurende een zeventigtal kilometers, over Imphy naar Decize, gelegen op een knooppunt van wegen, verder richting Bourbon-Lancy, een stadje dat oogt als een ansichtkaart. In het middeleeuwse centrum van dit stadje, moet u beslist eens langs in het kleine, maar gezellige museum gewijd aan militaire uniformen lopen. We zoeken opnieuw de Loire op en volgen deze tot Digoin, waar op weg naar Paray-le-Montal, het Canal du Centre onze gezel wordt. Paray geniet sinds enkele eeuwen als bedevaartplaats gewijd aan het H. Hart een grote bekendheid. De Basiliek van het H. Hart geldt als een getrouwe, maar kleinere kopie van de legendarische abdijkerk van Cluny. Over Charolles, bekend door die witte koeien die zo heerlijke biefstuk produceren, gaat het langs Berzé naar eindpunt Mácon, dat we na een tocht van ruim 320 km bereiken. In Macon werd de dichter Alphonse de Lamartine geboren. Een museum herinnert aan hem en bijzonder interessant is ook het Ursulinenmuseum. Wilt u echt ten volle genieten van de bezienswaardigheden langs deze 320 km lange route, dan moet u hiervoor toch een viertal dagen uittrekken. Route 2 Langs de natuurpracht van de Morvan Van Chalon-sur-Sâone naar Auxerre. Vertrekplaats van deze route is Chalon sur Saone. Door het uitgestrekte bos van Givry gaat het over Montchanin richting Le Creusot, km 45. Het stadje geldt als een van de grootste staalindustrie centra in Europa en hier bevond zich het imperium van de familie Schneider. Herinneringen aan dit rijke industriële verleden ontdekt u bij een bezoek aan het kasteel La Verrerie en het plaatselijke Ecomusée. Over Marmagne gaat het vervolgens richting Autun, km 75. Deze voormalige Romeinse vesting "Augustodonum" pronkt met vele schatten uit het verleden. De Romaanse kathedraal is een pareltje en vanuit de kerktoren geniet u van een magnifiek panorama op de groene Morvan. Het Museum Rolin herbergt kostbare schatten. Het gaat verder dwars door het Regionaal Natuurpark van de Morvan naar de Mont-Beuvray, met de archeologische vindplaats Bibracte, en naar Château-Chinon, 112 km. Interessant is hier het "Musée du Septennat", dat de geschenken die president Mitterrand tijdens zijn regeringsperiode van buitenlandse staatshoofden en gasten ontving tentoonstelt. Langs de D944 gaat het over Chassy, bemerk er het prachtige kasteel, richting Lormes. Van hieruit verder naar Bazoches, waar u het kasteel van maarschalk Vauhan vindt. Hier tekende hij de vele plannen ter versterking van talrijke Franse steden. Zijn geest waart nog rond in dit prachtige kasteel omgeven door even schitterende tuinen. Over Pierre-Perthuis bereikt u vervolgens Vezelay, het vermaarde pelgrimsoord, vanwaar u de reis verder zet naar eindpunt Auxerre, zoals vermeld in route 1. Route 3 Via ongewone wegen naar het zuiden Van Dijon naar Mâcon Dijon, de bekoorlijke hoofdstad van Bourgondië, is het vertrekpunt voor deze tocht die ons langs vaak ongewone wegen naar het zuiden van Bourgondië voert. Bezoek in Dijon uiteraard het Museum voor Schone Kunsten, de put van Mozes het meesterwerk van Sluier en flaneer er vooral door het ongeschonden, middeleeuws stadscentrum. We verlaten de stad langs het westen en volgen een ongewoon traject, want we laten de vermaarde wijnroute (die in onze vierde tocht aan bod komt) links liggen. We kiezen voor een route langs de pittoreske vallei van de Ouche. Langs schilderachtige, bijna vergeten dorpjes als Velars-sur-Ouche en Fleuroy-sur-Ouche komen we aan in Pont-de-Pany. Net voor dit dorpje, aan de oevers van het Canal de Bourgogne, draaide de vermaarde cineast Bernard Blier in 1973 de bekendste scène uit zijn film "Les Valseuses", met o.a. Gérard Depardieu. De tocht gaat verder langs de vallei van de Ouche, die zich lieflijk slingert tussen de Hautes-Cótes en de hellingen van de Auxois-streek. Over Gissey-sur-Ouche en Barbirey-sur-Ouche, gaat het voorbij de ruïnes van het kasteel van Marigny naar La Busslère-sur-Ouche, waar zich ooit een grote cisterciënzerabdij bevond, die na 661 jaar in 1791 definitief de deur sloot. Net voor Veuvey-sur-Ouche, volgen we richting Antheuil (met in de buurt makkelijk toegankelijke grotten) en verder Bouilland, met zijn ruïnes van de abdij Sainte-Marguerite. Een tiental kilometer verder bereiken we Savigny-lès-Beaune, een uitloper van de Hautes Côtes en reeds een voorstadje van Beaune. Bemerk in Savigny een opmerkelijk moter museum, met tweewielers uit de periode 1903-1960. Even op het gaspedaal duwen en we bereiken de hoofdstad van de Bourgognewijnen, Beaune. Bekend uiteraard om de Hospices en hun originele wijnverkoop (derde zondag van november) het legendarische Hôtel-Dieu met het meesterwerk van Rogier van der Weyden, het veelluik "Het Laatste Oordeel", de kerk met haar prachtige wandtapijten, de kilometerslange keldergewelven die zich onder de oude stad uitstrekken. Het gaat vervolgens zuidwaarts naar de op één na grootste stad van Bourgondië, Chalon-sur-Sâone. Bezoek hier het museum van de fotografie, een eerbetoon aan de uitvinder ervan die uit de stad afkomstig was, Nicéphore Niepce, bewonder er het eiland Saint-Vincent met het oude ziekenhuis Hótel-Dieu en flaneer door de fraaie rozentuin; We dalen verder af over Sennecey-1e-Grand naar de stad Tournus. De abdijkerk Saint-Philibert domineert het uitzicht in dit schilderachtige stadje. Van op de Sâonebrug heeft u een idyllisch uitzicht op de oude stad met o.a. haar pastelkleurige vissershuisjes. Nog een halfuurtje doorrijden en we komen aan in Macon, het eindpunt van deze verkenning. Wilt u echt genieten van de natuur en de vele bezienswaardigheden in de steden langs deze route, dan rekent u minstens twee, bij voorkeur drie dagen. Route 4 Langs de wijnroutes Van Mâcon naar Dijon Er bestaan uiteraard verschillende mogelijkheden om van Dijon naar Mâcon of omgekeerd te rijden. Deze route brengt ons langs opmerkelijke bouwwerken en de vermaardste wijngaarden van Frankrijk. Vanuit vertrekplaats Mâcon gaat het over Berzé-la-Ville en Berzé-le-Chatel naar Cluny, het centrum van de monastieke wereld in de Middeleeuwen. Van het Benedictijnenklooster dat zijn gelijke niet kende en dat ooit tweeduizend kloosters onder zijn gezag had, resten enkel ruïnes en een museum. In het Musée dart et d'Archéologie kunt u een indrukwekkende videofilm bekijken, die het grootse verleden van Cluny op erg levendige wijze voorstelt. Dan gaat u richting Taize, een begrip bij vele jongeren die hier ooit de oecumene aan den lijve kwamen proeven. Het is door de groene vallei van de Grosne amper enkele kilometers verder naar Cormatin, vooral bekend om zijn kasteel (bezoek warm aanbevolen). Langs kleine dorpjes als Sercy en St. Boil wenkt dan dra Buxy, km 64, een pittoresk wijndorpje aan de Côte Châlonnaise. Over Givry en Rully ("Route touristique des grands vins") gaat het naar Chagny. Langs de N 74 gaat het richting Beaune. Zij die er de tijd voor hebben kunnen hier wel een ommetje maken tot in La Rochepot, waar de Xlllde-eeuwse burcht, rondleidingen, door toedoen van de zoon van de voormalige Franse president Carnot volledig werd gerestaureerd. Onze tocht gaat nu langs bekende wijndorpen als Puligny-Montrachet en Meursault naar Beaune. Na een bezoek aan het wijncentrum van Bourgondië gaat het steeds verder langs N 74, waar u ruimschoots de mogelijkheid heeft haltes in te lassen voor menige wijnproeverij in dorpen die in onze gewesten vooral door de wijnetiketten bekend zijn, als Aloxe-Corton, Nuits-Saint-Georges, en het erg vermaarde Clos de Vougeot. Het gerenommeerde kasteel in het hartje van de wijngaard, waar ooit de monniken van Citeaux de wijnbouw propageerden, is nu eigendom van een genootschap dat nauwlettend toeziet op de kwaliteit van de Bourgognewijnen, de "Confrérie des Chevaliers du Tastevin". Men volgt de "Route des Grands Crus" door de wijngaarden heen. Over Gevrey-Chambertin komen we in onze eindbestemming, Dijon.Route 5 De steden van Noord Bourgondië. Van Auxerre over Sens terug naar Auxerre Het noorden van Bourgondië biedt eveneens heel wat fraaie stedenpracht. Auxerre hoeft niet meer voorgesteld te worden (zie route l). Van daaruit gaat deze rondrit, die ons terug naar Auxerre zal brengen, richting zuiden naar het stadje Avallon, km 55, een stadje die haar voormalige middeleeuwse aanzicht wist te bewaren. Het is heerlijk wandelen over de oude stadswallen en de kerk St.-Lazare verdient er ook een bezoek. Het gaat verder over Nitry naar Tonnerre een klein historisch stadje gelegen aan de Armonçon, met onder andere de "Fosse Dionne", een grote ronde vijver onder een houten afdak, die door een bron wordt gevoed. En natuurlijk mag u hier niet vertrekken zonder dat u het Hótel-Dieu heeft gezien met zijn ruim 100 meter lange, grote ziekenzaal. We rijden verder langs de oevers van de Armançon tot in Saint-Florentin, vanwaar het langs vaak uitgestrekte bossen naar Sens gaat. Sens is trouwens voor wie uit Parijs komt, de eerste grote stad van Bourgondië. De stad pronkt met vele kunstschatten, o.a. de schitterende, gotische, kathedraal St.-Etienne, terwijl u ook vele kostbaarheden kunt bewonderen in het Synodaal Paleis. Die herbergt het stadsmuseum en de kerk schat van de kathedraal, een van de belangrijkste van Frankrijk. Over Villeneuve-sur-Yonne komt Joigny in zicht. U zult versteld staan bij een bezoek aan dit schitterende vestingstadje, dat wel recht uit de middeleeuwen lijkt te komen, met zijn vele fraaie vakwerkhuizen en twee prachtige kerken. Minder dan 30 km verder bereiken we vertrekplaats Auxerre. Gezien de stedenpracht een tocht die u beter ook over een tweetal dagen spreidt.De Groene Weg (route 6) Dit 44 km lange traject slingert door het zuiden van Bourgondië (tussen Cluny en Givry) en nodigt u uit om er op allerlei manieren gebruik van te maken. "La Voie Verte” wordt vooral door,fietsliefhebbers gebruikt, maar ook wandelaars, ruiters en scaters en zelfs kinderen met driewielers en minder validen kunnen deze voormalige spoorweg met de vele bijbehorende weggetjes in alle veiligheid gebruiken om de streek te ontdekken. Sinds kort is deze weg in het noorden tussen Chalon-sur-Saône en Santenay met 22 km verlengd. Het gebied langs het Canal du Centre tot en met de wijngaarden van de Côte chalonnaise is prachtig om doorheen te trekken. De geplande weg In het zuiden tussen Cluny naar Mâcon, zijn al voor 15 km klaar. Deze weg is een ideaal vertrekpunt voor een rit of wandeling in de mooie Lamartinien vallei. U zult genieten van een landschap met vele wijngaarden, tevens vindt u er bezienswaardigheden die zijn gewijd aan de beroemde dichter Lamartine. De Groene Weg is het startpunt van een traject van natuurwegen langs de kanalen en rivieren van de streek, dat in de komende jaren aangelegd zal worden. Nu heeft men al verassingen in petto, die variëren van het Fietsmuseum in Cormatin tot de scatebaan in St-Gengoux-le-National en van de glooiende weidevelden van Cluny tot de bossen van Givry en de wijnstokken van Buxy in het hart van het Côte chalonnaise-gebied.

KONINKLIJK GEDEKTE TAFELPetje af voor de Bourgondische keuken, ook letterlijk wanneer de 'toque' (koksmuts) afgenomen wordt als groet voor u, geen klant, maar gast in het gastronomisch paradijs van kokkerellend Frankrijk. De Bourgondische kok kan zijn ingrediënten te kust en te keur kiezen binnen de oude hertogelijke grenzen: malse kip uit de Bresse, mager vlees van het Charolaisrund, nootachtige geitenkaas, en nog veel meer dat aan de goede aarde van Bourgondië ontleend wordt. Om het beste uit die bijzondere grondstoffen te halen, is echter wel talent vereist.Koken als kunst Talent wordt in Frankrijk de sterren in geprezen. De befaamde Michelin-ster verschijnt in trio boven fornuizen in Joigny, Saint-Père-sous-Vézelay, Saulieu en Chagny. En naar één- en tweesterren-restaurants hoeft u in Bourgondië nooit lang te zoeken. Experimenteer naar hartelust in de creatieve 'cuisine' van Joigny of bewonder met smaak de terrine van konijn met munt in Chagny. Voor dag en dauw keuren de koks op de markten de verse waren om hun delicate meesterschotels nog dezelfde dag voor u te componeren. Uw trek wordt ook gestild in kleinere restaurants waar overigens een boeiende streekkeuken valt te ontdekken. Wat dacht u van een menu met wijngaardslakken in peterselie en kruidenboter, een boeuf bourguignon (stoofschotel) en 'poire belle dijonnaise' (gezoete peren met zwarte bessen) na. U zou het zoet ook kunnen ruilen voor een milde Saint-Florentin kaas. Na het tafelen beseft u dat uw liefde voor Bourgondië ook door de maag kan.

Rince cochon’, oftewel varkensspoeling, is nu niet direct een naam voor een drankje waar het water bij in de mond loopt. Toch is het de oude boerenbenaming van een overheerlijk Bourgondisch aperitief, dat in geen enkel cocktailboek ter wereld ontbreekt: KIR. Al in de negentiende eeuw genoten de Bourgondiërs van een lekker koel glas witte wijn met een scheutje Crème de Cassis. Het boerse ‘rince cochon’ werd al snel omgedoopt in het beter klinkende ‘cassis au vin blanc’. Begin twintigste eeuw was het drankje echter wat in de vergetelheid geraakt, maar werd uiteindelijk door één van de grootste promotors van de streek Bourgondië ongekend populair gemaakt. Zijn naam was Félix Kir. Deze kannunik leefde van 1876 tot 1968 en maakte zich zeer verdienstelijk in de Bourgondische hoofdstad Dijon. Félix Kir begon als priester, vertolkte een hoofdrol in het verzet tijdens de tweede wereldoorlog en werd uiteindelijk burgemeester van Dijon. Hij liet zijn stad onder meer het Lac du Kir en de wederopstanding van de ‘cassis au vin blanc’ na. Als Bourgondiër in hart en nieren ging zijn voorkeur uit naar een heerlijk glas ‘cassis au vin blanc’ voor het diner. Zijn passie werd zo bekend, dat het drankje al snel naar hem werd vernoemd. Het is dan ook geen wonder dat de beste cassislikeur nog steeds uit Dijon komt. De originele Kir, die in heel Bourgondië als aperitief op tafel verschijnt, bestaat uit een mix van Crème de Cassis de Dijon en een droge witte wijn, in de meeste gevallen een Bourgogne Aligoté. Sommige cocktailrecepten geven een verhouding van één deel Crème de Cassis op vijf delen wijn aan, maar een Kir kan geheel naar eigen smaak worden gemixt in een royaal wijnglas. Naast de Kir is ook een extra feestelijke versie zeer populair; de Kir Royal. De Aligoté wordt dan vervangen door een vrolijk bubbelende Crémant de Bourgogne. Uiteraard is het fenomeen Kir door experimentele cocktailmakers uitgebouwd met verschillende variaties. Zo kan de witte wijn worden vervangen door een rode wijn. Hieraan is de naam Cardinal gegeven. In het Bourgondische wijngebied Beaujolais heet deze cocktail in de volksmond ‘un communiste’.Voor een perfecte Kir dienen beide ingrediënten goed gekoeld te zijn. Kir is als aperitief beroemd om zijn eetlustopwekkende en tevens dorstlessende werking. Probeert u het zelf eens met ons speciale Kir-pakket. Proost!

Het ontkurken van een Cremant de Bourgogne Er zijn veel gelegenheden om een fles Crémant de Bourgogne te ontkurken. Zeker met Oud & Nieuw willen de kurken knallen! Maar waar moet je op letten om correct een glas Crémant de Bourgogne te presenteren. We zetten het allemaal op een rijtje.Om de Crémant de Bourgogne werkelijk goed te kunnen proeven dient deze op een temperatuur van 6° tot 9° graden Celsius te worden geserveerd. Dat wil zeggen de temperatuur die de Crémant de Bourgogne bereikt wanneer de fles uit een kelder met een temperatuur van 10° tot 12°C komt en twintig minuten in een met ijs en water gevulde koelemmer heeft gestaan. Wanneer de keldertemperatuur hoger ligt, is een langer verblijf in de koelemmer noodzakelijk. Gekoelde glazen ‘breken’ wijn. Overigens moeten glazen nooit van tevoren gekoeld worden: de wijn ‘breekt’ hierdoor. De glazen dienen wel gewassen –of in ieder geval gespoeld- te zijn met water dat vrij is van wasmiddelen. Nadat de glazen gewassen zijn, dienen deze rechtop te worden gezet, bedekt door een servet als bescherming tegen stof. Wanneer glazen ondersteboven weggezet worden, nemen ze de geur over van de ondergrond of het stof. Dit wordt dan overgedragen aan de wijn. Het ontkurken Het ontkurken van een fles Crémant de Bourgogne doe je niet zomaar. Er is een flink aantal ‘regels’. Neem de fles uit de gevulde koelemmer, droog de fles snel met een servet af en toon de fles. Houd de fles enigszins schuin en maak het ringetje van ijzerdraad vrij, draai het vervolgens los en buig het ijzerdraadje verder open. Verwijder de metaalfolie en het ijzerdraad rond de kurk. Als de kurk op het punt van ‘weg schieten’ staat, verdient het aanbeveling folie, ijzerdraad en kurk in één handeling van de fles te nemen. Wanneer de kurk blijft zitten: neem de fles in de ene hand en houdt met de andere hand de kurk vast (duim op de kurk en de vingers rond de hals van de fles). Draai vervolgens de fles, om de kurk zonder lawaai uit de flessenhals te laten komen. Het laten ‘wegknallen’ van de kurk kan de klant hinderen en verlaagt het niveau van de bediening van het établissement. Zit er geen beweging in de kurk gebruik dan een tang of ‘kurkenwipper’.GeurenIs de kurk dan eindelijk eruit, reinig de flesopening met een schoon servet of met de onderkant van de kurk. Ruik aan de kurk om eventuele onaangename geuren te ontdekken. Dan is de tijd daar om de Crémant de Bourgogne te laten proeven: schenk een beetje Crémant de Bourgogne in het glas van degenen aan wie je de wijn schenkt, zodat hij kan beoordelen of deze naar zijn smaak is. Vul de glazen –bij goedkeuring van de wijn- niet meer dan tweederde, één of meermalen schenken, al naar gelang de vorm van het glas en de mate waarin de Crémant de Bourgogne bruist. Plaats de fles vervolgens weer in de koelemmer.VisitekaartjeAls bij het serveren van Crémant de Bourgogne een servet wordt gebruikt, let er dan op dat het servet het etiket niet aan het oog mag onttrekken. Het etiket wordt beschouwd als het visitekaartje. Houd bij het serveren de fles niet bij de hals vast (vergeet niet het glas bij te vullen van degene die de Crémant de Bourgogne heeft voorgeproefd), maar houd deze vast met de duim in de ziel van de fles en de vingers langs de zijkant van de fles en is de fles leeg zet deze dan nooit terug in de koelemmer met de hals naar beneden. Dit getuigt van een gebrek aan tact ten opzichte van de gast en van gebrek aan respect voor een vermaarde fles. Gebruik nooit ‘champagne kloppertjes’ of ‘Swizzle sticks’, want dan wordt binnen dertig seconden het werk van verscheidene jaren verwoest